Aktualności

Pismo do Prezesa NFZ

Data publikacji:
20 grudnia 2021

Poznań, 20.12.2021


Prezydium Zarządu Głównego
Polskiego Towarzystwa
Reumatologicznego


Szanowny Pan
Filip Nowak
Prezes
Narodowy Fundusz Zdrowia
Szanowny Panie Prezesie,


Po dokonaniu analizy przekazanego do konsultacji 10 grudnia 2021 roku projektu zarządzenia Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia zmieniającego zarządzenie w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzajach rehabilitacja lecznicza oraz programów zdrowotnych w zakresie świadczeń – leczenie dzieci i dorosłych ze śpiączką zwracamy się z apelem o zmianę propozycji wycen opublikowanych w projekcie.

Wprowadzone zmiany mogą przynieść fatalne skutki, co odbije się negatywnie na całym społeczeństwie. Brak rehabilitacji dzisiaj skutkuje niepełnosprawnością jutro. Efektem tego będzie obniżenie jakości życia pacjentów i ich rodzin, a dla Państwa – spadek wydajności społeczeństwa i większe koszty z tytułu zwolnień lekarskich czy rent.

Środowisko fizjoterapeutów zabiega o podniesienie wycen i alarmuje o złej sytuacji w publicznej fizjoterapii. Przyjęcie proponowanych zmian prowadzi do kolejnego ograniczenia dostępności do świadczeń rehabilitacji dla polskich pacjentów, na które już dziś oczekuje się nawet kilka lat. Konieczne są zmiany w organizacji systemu rozliczania. Propozycje zawarte w projekcie zarządzenia mogą skutkować wydłużeniem kolejek oczekujących na świadczenia.

Projekt może doprowadzić do likwidacji podmiotów, które nie mają szansy przeniesienia kosztów na inne obszary prowadzonej działalności leczniczej.

Mając na względzie już i tak niskie wyceny w fizjoterapii prosimy o wprowadzenie zmian, które są niezbędne do dalszego funkcjonowania fizjoterapii publicznej.

 

Prezydium Zarządu Głównego:

prof. dr hab. n. med. Włodzimierz Samborski Prezes PTR

prof. Bogdan Batko Wiceprezes PTR

dr Wojciech Romanowski Sekretarz PTR

dr n. med. Marcin Stajszczyk Skarbnik PTR

prof. Sławomir Jeka Członek Prezydium PTR

Kurs EUSTAR

Data publikacji:
12 listopada 2021

W związku z otrzymaną informacją o organizowaniu przez Eustar kursu online podajemy jej treść i zachęcamy do zapisywania się.

dr Wojciech Romanowski Sekretarz Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego

prof. dr hab. n. med. Włodzimierz Samborski Prezes Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego

 

Dear EUSTAR colleagues

We would like to encourage all centers to register juniors to the EULAR/EUSTAR SSc online course. This is a long-standing and very successful curse that got high ratings from participants. Please forward this emails to your fellows and residents. Registration is open until End of November.

The link for registration to the course is here:https://eustar.org/-ssc-online-course

With best wishes
Oliver

Oliver Distler
Chairman EUSTAR

Zaproszenie do składania ofert

Data publikacji:
10 listopada 2021

Podczas posiedzenia Zarządu Głównego PTR w dniu 29.10.2021 roku,

podjęto uchwałę dotyczącą organizacji VIII Krajowych Spotkań Reumatologicznych.

Treść zaproszenie do składania ofert na organizację konferencji do pobrania tutaj

dr Wojciech Romanowski Sekretarz Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego

prof. dr hab. n. med. Włodzimierz Samborski Prezes Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego

W związku z rosnącą liczbą pacjentów z objawami zapalnych i autoimmunizacyjnych chorób reumatycznych, w tym układowych chorób tkanki łącznej w ostatnich latach, oraz brakiem możliwości przeprowadzenia szybkiej diagnostyki w warunkach ambulatoryjnych, Polskie Towarzystwo Reumatologiczne postuluje wprowadzenie nowego świadczenia wczesnej diagnostyki chorób reumatycznych, realizowanego w trybie ambulatoryjnym, a w uzasadnionych przypadkach w trybie krótkiej hospitalizacji.

Jest to szczególnie ważne w dobie epidemii COVID-19, która z uwagi na mechanizm działania wirusa SARS-CoV-2 może indukować lub nasilać objawy chorób autozapalnych i autoimmunizacyjnych, ale także prowadzi do ograniczenia dostępu pacjentów do leczenia szpitalnego w kolejnych falach epidemii. Wprowadzenie nowego świadczenia pozwoli na szybką diagnostykę pacjentów, co z kolei umożliwi szybkie włączenie właściwego leczenia.

Projekt nowych taryf w reumatologii, w tym nowych świadczeń szybkiej diagnostyki, został opracowany przez AOTMiT we współpracy z Polskim Towarzystwem Reumatologicznym (Świadczenia gwarantowane z zakresu reumatologii finansowane w ramach JGP: H86–H98. Raport w sprawie ustalenia taryfy świadczeń nr WT.521.20.2016) oraz w dniu 17 października 2018 r. został przesłany do Ministerstwa Zdrowia jako projekt obwieszczenia Prezesa AOTMiT w sprawie taryfy świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenie szpitalne – reumatologia (pismo nr BP.51.14.2018.AZ z dnia 17.10.2018 r.).

Do dnia publikacji stanowiska nowe świadczenia nie weszły w życie, co jest niekorzystne dla pacjentów.

Projekt zakładał zwiększenie wyceny grup jednorodnych ze szczególnym uwzględnieniem hospitalizacji poniżej 3 dni oraz wprowadzenie nowego świadczenia wczesnej diagnostyki chorób reumatycznych realizowanego w ramach AOS oraz krótkiej hospitalizacji.

Należy mieć na uwadze, że wycena funkcjonujących w reumatologii grup od czasu projektu obwieszczenia zmieniła się i wymagałaby obecnie odpowiedniej korekty, natomiast nowe świadczenia wczesnej diagnostyki, zarówno podstawowej w AOS, jak i pogłębionej w ramach krótkiej hospitalizacji, mogą zostać wprowadzone w proponowanym w obwieszczeniu kształcie.

Zgodnie ze stanowiskiem Rady ds. Taryfikacji nr 13/2018 z dnia 26.09.2018 r., która uznała za zasadne ustalenie taryf zgodnie z propozycją Prezesa, zaproponowane taryfy pozwalają na lepszą alokację środków finansowych przeznaczonych na finansowanie świadczeń reumatologicznych. Zdaniem Rady kluczowe w tym zakresie jest stworzenie nowych grup diagnostycznych, co wpłynie na optymalizację opieki nad pacjentami ze schorzeniami reumatologicznymi poprzez skrócenie czasu pobytu pacjentów w podmiocie leczniczym. Rada podkreśliła, że taryfy są oparte na odpowiednio wyliczonych kosztach świadczeń.

Ponadto Polskie Towarzystwo Reumatologiczne postuluje zmianę modelu opieki ambulatoryjnej w programach lekowych, czyli wprowadzenie rocznego ryczałtu za przyjęcie pacjenta w trybie ambulatoryjnym oraz premiowanie świadczeniodawców, u których opieka ambulatoryjna dominuje nad innymi rodzajami świadczeń. Propozycje Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego są w pełni zgodne z rekomendacjami zaprezentowanymi w raporcie Dostępność terapii i świadczeń w programach lekowych w chorobach autoimmunologicznych. Wpływ wprowadzenia ryczałtowego modelu opieki ambulatoryjnej na budżet płatnika publicznego, który powstał pod patronatem Rzecznika Praw Pacjenta Pana Ministra Bartłomieja Chmielowca, konsultant krajowej w dziedzinie reumatologii, konsultant krajowej w dziedzinie neurologii, konsultant krajowej w dziedzinie dermatologii i wenerologii, konsultanta krajowego w dziedzinie gastroenterologii, Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego, Polskiego Towarzystwa Neurologicznego oraz licznych organizacji pacjentów (ISBN 978-83-955345-2-2).

Wprowadzenie nowego świadczenia w programach lekowych pozwoli na efektywne leczenie pacjentów w warunkach ambulatoryjnych, co przyczyni się do zmniejszenia liczby i kosztów nieuzasadnionych medycznie hospitalizacji i hospitalizacji jednodniowych w programach lekowych.

W związku z powyższym Polskie Towarzystwo Reumatologiczne postuluje pilne wprowadzenie następujących świadczeń w następujących zakresach:

1. Świadczenia gwarantowane z zakresu reumatologii finansowane w ramach JGP: H86–H98 (projekt nowego świadczenia zgodny z Raportem w sprawie ustalenia taryfy świadczeń nr WT.521.20.2016, warunkiem rozliczenia nowych świadczeń jest wykonanie odpowiedniej liczby procedur, których lista została opracowana dla obu trybów, świadczenie powinno być możliwe do realizacji w specjalistycznych ośrodkach reumatologicznych realizujących kompleksowe leczenie pacjentów, w tym leczenie biologiczne):

Wczesna diagnostyka chorób reumatycznych

  • diagnostyka podstawowa wykonywana w ramach AOS – 713 zł

  • diagnostyka pogłębiona wykonywana w ramach krótkiej hospitalizacji – 1620 zł

2. Katalog świadczeń i zakresów – leczenie szpitalne – programy lekowe (projekt nowego świadczenia zgodny z rekomendacjami raportu Dostępność terapii i świadczeń w programach lekowych w chorobach autoimmunologicznych. Wpływ wprowadzenia ryczałtowego modelu opieki ambulatoryjnej na budżet płatnika publicznego. http://www.hcsnavigator.pl/dostepnosc_terapii_i_swiadczen_w_programach_lekowych_w_chorobach_autoimmunologicznych.pdf)

Roczny ryczałt za przyjęcie pacjenta w trybie ambulatoryjnym

  • roczny ryczałt za przyjęcie pacjenta w trybie ambulatoryjnym w wysokości odpowiadającej 12-krotności wyceny porady ambulatoryjnej, tj. 1 297,92 zł, który może być wykazywany w całości (po upływie 12 miesięcy leczenia świadczeniobiorcy w programie lekowym) lub w częściach – proporcjonalnie do okresu, na jaki wydano lek, do wysokości nie wyższej niż wysokość kwoty ryczałtu przypadająca na świadczeniobiorcę w danym roku kalendarzowym (warunkiem rozliczania rocznego ryczałtu za przyjęcie pacjenta w trybie ambulatoryjnym byłby brak możliwości rozliczania w okresie sprawozdawania ryczałtu innych świadczeń ambulatoryjnych oraz hospitalizacji i hospitalizacji jednodniowych związanych z wykonaniem programu),

  • w przypadku świadczeniodawców, u których odsetek rozliczonych świadczeń ambulatoryjnych u pacjentów stosujących leki w postaci doustnej lub podskórnej w realizowanym programie lekowym w danym roku przekracza 99% (poniżej 1% rozliczonych świadczeń w trybie jednodniowym i/lub hospitalizacji) bazowa wartość rozliczonego rocznego ryczałtu za przyjęcie pacjenta w trybie ambulatoryjnym powinna zostać dodatkowo skorygowana nowym współczynnikiem korygującym w wysokości 1,5 do kwoty 1 946,88 zł,

  • w przypadku leków stosowanych doustnie lub podskórnie współczynnik korygujący dotyczący świadczeń w programach lekowych powinien być możliwy do zastosowania jedynie w związku z realizacją świadczeń ambulatoryjnych, w tym nowego świadczenia tj. rocznego ryczałtu za przyjęcie pacjenta w trybie ambulatoryjnym, a nie – jak dotychczas – również w związku z realizacją hospitalizacji i hospitalizacji jednodniowej.

Polskie Towarzystwo Reumatologiczne deklaruje wszelką pomoc niezbędną do wprowadzenia powyższych świadczeń z korzyścią dla pacjentów.

Polskie Towarzystwo Reumatologiczne będzie nadal aktywnie uczestniczyć w pracach nad poprawą dostępności pacjentów do leczenia w kolejnych latach wierząc, że nasza pomoc merytoryczna, w tym wiedza systemowa, jest istotna dla regulatora przy podejmowaniu decyzji ważnych dla zdrowia i życia pacjentów.

dr Marcin Stajszczyk Przewodniczący Komisji ds. Polityki Lekowej Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego

prof. Marek Brzosko Przewodniczący Komisji ds. Polityki Zdrowotnej Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego

prof. Włodzimierz Samborski Prezes Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego

Polskie Towarzystwo Reumatologiczne informuje, że w trakcie ostatniej kadencji ZG PTR (2017-2021), dzięki dobrej współpracy z Ministerstwem Zdrowia i Narodowym Funduszem Zdrowia, dostęp pacjentów z chorobami reumatycznymi do skutecznych terapii znacząco się poprawił. Polskie Towarzystwo Reumatologiczne wierzy, że obecna kadencja w latach 2021-2024 będzie równie korzystna dla chorych.

W ramach programów lekowych pacjenci mają dostęp, zarówno do innowacyjnych leków biologicznych, jak i biologicznych leków biopodobnych charakteryzujących się podobną skutecznością i profilem bezpieczeństwa jak leki referencyjne. Dodatkowo pacjenci z RZS i ŁZS mają dostęp do innowacyjnych leków syntetycznych z grupy inhibitorów JAK.

Ponadto w 2020 i 2021 roku, zgodnie z propozycjami Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego i konsultanta krajowego w dziedzinie reumatologii, zmienione zostały istotnie kryteria programów lekowych dla pacjentów z RZS, MIZS, ŁZS, ZZSK i SpA, tak, że obecnie w co raz większym stopniu odpowiadają rekomendacjom i aktualnej wiedzy medycznej. Wprowadzone zmiany pozwalają na:

  • szybkie włączenie terapii po nieskuteczności leczenia klasycznego,
  • wczesne włączenie terapii w stopniu aktywności zgodnie z rekomendacjami,
  • osiągnięcie trwałego efektu terapii,
  • optymalizacje dawkowania w trakcie przewlekłej terapii

  • szybki powrót do terapii w przypadku nawrotu aktywnej choroby.

Nastąpiła także poprawa wyceny świadczeń ambulatoryjnych w programach lekowych poprzez wprowadzenie nowej wizyty przyjęcia pacjenta raz na 3 m-ce oraz zastosowanie współczynników korygujących dla rozliczania świadczeń i diagnostyki w przypadku części leków. Uproszczone zostało także funkcjonowanie SMPT, co przekłada się na mniejsze obciążenie pracą biurokratyczną lekarzy.

Kolejne najpilniejsze potrzebne zmiany w opisie programów lekowych zgodne z propozycjami Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego aktualnie obejmują:

  • umożliwienie pacjentom z RZS kwalifikacji do programu od stopnia umiarkowanej aktywności choroby (DAS28 >3,2 lub DAS >2,4),
  • skrócenie czasu nieskutecznego leczenia dwoma lekami z grupy NLPZ u pacjentów z ZZSK, osiową postacią ŁZS i SpA oraz u pacjentów obwodową postacią ŁZS i SpA z zapaleniem przyczepów ścięgnistych do 4 tygodni łącznie,
  • wprowadzenie zapisu mówiącego o tym, że zmiana skutecznej terapii na inną refundowaną w programie z powodu planów prokreacyjnych/ciąży/karmienia piersią nie oznacza utraty linii leczenia i umożliwia powrót do stosowanego przed zmianą leku decyzją lekarza prowadzącego,
  • zmianę kryteriów kwalifikacji dla dzieci z MIZS uwzględniających najnowsze rekomendacje i klasyfikacje MIZS oraz zarejestrowane wskazania, w tym poszerzenie dostępu do skutecznych terapii w szczególnie ciężkiej układowej postaci MIZS.

Pacjenci z zapalnymi chorobami reumatycznymi czekają ponadto na kolejne pozytywne decyzje refundacyjne ministra zdrowia, które mogą dla części z nich stanowić jedyną skuteczną terapię pozwalającą na uzyskanie remisji choroby i poprawę jakości życia. Wszystkie leki we wszystkich programach powinny być dostępne dla pacjentów zarówno w pierwszej, jak i kolejnych liniach leczenia. Ponadto w przypadku pacjentów z nieradiograficzną postacią SpA wszystkie leki refundowane w programie powinny być dostępne, zarówno w postaci osiowej, jak i obwodowej. W przypadku, jeśli dany lek zarejestrowany jest w różnych dawkach z uwagi na bezpieczeństwo terapii, każda z tych dawek powinna być refundowana.

Polskie Towarzystwo Reumatologiczne ma nadzieję, że w nadchodzących miesiącach i latach refundacją objęte zostaną oczekiwane przez pacjentów i lekarzy następujące leki w następujących wskazaniach:

  • baricytynib (inhibitor JAK2) – RZS (druga i kolejne linie leczenia, dawka 4 i 2 mg),
  • upadacytynib (inhibitor JAK1) – RZS, ZZSK i ŁZS,
  • sekukinumab (inhibitor IL-17) – osiowa i obwodowa postać SpA,
  • iksekizumab (inhibitor IL-17) – ZZSK oraz w osiowa i obwodowa postać SpA,
  • guselkumab (inhibitor IL-23) – ŁZS
  • anakinra (inhibitor receptora IL-1) – postać układowa MIZS i ch. Stilla u dorosłych,
  • canakinumab (inhibitor IL-1 beta) – postać układowa MIZS i ch. Stilla u dorosłych,
  • nintedanib (inhibitor kinaz tyrozynowych, lek antyfibrotyczny) – ch. śródmiąższowa płuc związana z twardziną układową (SSc-ILD) oraz ch. śródmiąższowa płuc o fenotypie postępującym z włóknieniem (ILD-PF) w przebiegu chorób układowych tkanki łącznej, w tym RZS.

Dostosowanie kryteriów programów lekowych do rekomendacji oraz obejmowanie refundacją kolejnych terapii jest równie ważne, jak poprawa finansowania świadczeń w programach lekowych. Polskie Towarzystwo Reumatologiczne postuluje zmianę modelu opieki ambulatoryjnej w programach lekowych czyli wprowadzenie rocznego ryczałtu ambulatoryjnego oraz premiowanie świadczeniodawców, u których opieka ambulatoryjna dominuje nad innymi rodzajami świadczeń.

Ponadto należy kontynuować merytoryczne prace dot. dostępności wszystkich leków stosowanych aktualnie w programach lekowych w refundacji otwartej. Głównym beneficjentem takich zmian powinien być pacjent. Należy dołożyć wszelkich starań, żeby taka zmiana była bezpieczna dla chorych i paradoksalnie nie ograniczała im dostępu do opieki zdrowotnej w porównaniu do leczenia w ramach programów lekowych.

W celu umożliwienia refundacji leków, stosowanych obecnie w ramach programów lekowych, także w lecznictwie otwartym w aptekach ogólnodostępnych w tych samych wskazaniach, zmiany wymaga definicja programu lekowego. Polskie Towarzystwo Reumatologiczne przesłało do Ministerstwa Zdrowia propozycję konstruktywnych zmian w ustawie refundacyjnej, umożliwiających poszerzenie dostępu pacjentów do terapii biologicznych, poprzez udostępnienie ich w aptekach ogólnodostępnych w bezpiecznym dla pacjentów systemie hybrydowym.

Polskie Towarzystwo Reumatologiczne będzie nadal aktywnie uczestniczyć w pracach nad poprawą dostępności pacjentów do leczenia w kolejnych latach wierząc, że nasza pomoc merytoryczna, w tym wiedza systemowa, jest istotna dla regulatora przy podejmowaniu decyzji ważnych dla zdrowia i życia pacjentów.

dr Marcin Stajszczyk Przewodniczący Komisji ds. Polityki Lekowej Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego

prof. Marek Brzosko Przewodniczący Komisji ds. Polityki Zdrowotnej Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego

prof. Włodzimierz Samborski Prezes Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego

70 urodziny profesora Eugeniusza Kucharza

Data publikacji:
27 września 2021

24 września 2021 roku odbyła się uroczystość z okazji 70 urodzin

Profesora Eugeniusza Kucharza oraz 25 rocznica powstania Katedry i Kliniki Chorób Wewnętrznych, Reumatologii i Immunologii Klinicznej w Katowicach.

W uroczystości brali udział przedstawiciele Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego.

Dziękowaliśmy za ogromny wkład pracy w rozwój PTR, wiele lat owocnej pracy w Zarządzie Głównym i kierowanie nim w kadencji 2014 – 2017.

Na zaproszeniu widniał cytat z piosenki Marka Grechuty „ Ważne są tylko te dni, których jeszcze nie znamy” i tych właśnie pięknych Panu Profesorowi życzymy.

dr Wojciech Romanowski Sekretarz Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego

prof. dr hab. n. med. Włodzimierz Samborski Prezes Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego

Ogłoszenie

Data publikacji:
22 września 2021

W dniu 16 września 2021 r. obradowało Walne Zgromadzenie Delegatów Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego (WZD PTR).

Zgromadzenie Delegatów odbyło się podczas XXIV Kongresu PTR w Poznaniu.

  1. WZD PTR udzieliło absolutorium ustępującemu Zarządowi Głównemu.

  2. WZD PTR dokonało wyboru składu Zarządu Głównego PTR oraz Głównej Komisji Rewizyjnej

  3. WZD PTR uchwaliło zwiększenie wysokość składki członkowskiej do 100 zł, dla emerytów 30 zł, która będzie obowiązywała od 2022 roku.

  4. Uchwalono termin kolejnego Kongresu PTR na 19-21 września 2024 roku.

dr Wojciech Romanowski Sekretarz Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego

prof. dr hab. n. med. Włodzimierz Samborski Prezes Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego

W związku z publikacją projektu nowelizacji ustawy refundacyjnej "Projekt ustawy o zmianie ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych oraz niektórych innych ustaw" z dnia 30.06.2021 r., Polskie Towarzystwo Reumatologiczne w dniu 31.08.2021 r. przesłało swoje uwagi do Ministra Zdrowia. Celem zgłaszanych uwag jest zapewnienie pacjentom z chorobami zapalnymi stawów w Polsce dostępu do leczenia biologicznego oraz innych innowacyjnych terapii na poziomie jaki ma miejsce w innych krajach UE

Ustawa refundacyjna powinna także zapewniać możliwości prowadzenia terapii lekami biologicznymi w lecznictwie otwartym (ambulatoryjna opieka specjalistyczna) poprzez sukcesywne poszerzanie kategorii dostępności refundacyjnej dla leków stosowanych dotychczas wyłączniew ramach programów lekowych i wprowadzanie ich do aptek ogólnodostępnych (system hybrydowy/mieszany). Dostępność do tego samego leku, zarówno w ramach programu lekowego, jak i w aptece zapewni swobodny przepływ chorych z programów lekowych do lecznictwa otwartego. Obejmowanie leków biologicznych kolejną kategorią dostępności refundacyjnej powinno następować dla danej substancji czynnej już z chwilą pojawienia się pierwszego leku biologicznego biopodobnego. Obecność leków biologicznychw dwóch ww. kategoriach dostępności refundacyjnej powinna zostać poprzedzona zrównaniem kryteriów pomiędzy programem lekowym a refundacją apteczną.

Ustawa refundacyjna powinna gwarantować tworzenie opisów programów lekowych zgodnie z rekomendacjami polskichi międzynarodowych medycznych towarzystw naukowych oraz aktualną wiedzą medyczną, we współpracy z towarzystwem naukowym oraz konsultantem krajowymz danej dziedziny medycyny.

Powyższe cele mają zapewnić pacjentom w Polsce możliwość efektywnej terapii prowadzonej w sposób dający największą szansę na osiągnięcie remisji choroby. Poszerzenie kategorii dostępności dla leków biologicznych w ewolucyjny sposób zwiększy dostęp do terapii dla pacjentów, a tym samym przyczyni się do poprawy efektów leczenia w całej populacji chorych.

W celu umożliwienia refundacji leków, stosowanych obecnie w ramach programów lekowych, także w lecznictwie otwartym w aptekach ogólnodostępnych w tych samych wskazaniach, zmiany wymaga definicja programu lekowego. Polskie Towarzystwo Reumatologiczne proponuje następującą zmianę w ustawie – w art. 2 pkt 18 otrzymuje brzmienie:

18) program lekowy – program zdrowotny w rozumieniu art. 5 pkt 30 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych obejmujący technologię lekową, której substancja czynna w danym wskazaniu oraz dla danej populacji nie jest składową kosztową innych świadczeń gwarantowanych,z wyłączeniem świadczeń opieki zdrowotnej, o których mowa w art. 15 ust. 2 pkt 14 tej ustawy, lub środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego, który nie jest składową kosztową innych świadczeń gwarantowanych w rozumieniu art. 5 pkt 35 tej ustawy;”

Ponadto proponujemy zmianę w projekcie nowelizacji ustawy zapisów dot. tworzenia opisów programów lekowych –art. 16a. Zgodnie z propozycją przedstawioną w projekcie minister właściwydo spraw zdrowia tworzy opisy programów lekowych pozasięgnięciu opinii konsultanta krajowego lub wojewódzkiego z danej dziedziny medycyny,Prezesa Agencji,a w uzasadnionych przypadkach medycznego towarzystwa naukowego z danej dziedziny medycyny.Opis programu lekowego przedstawiany jest następnie do zaopiniowania wnioskodawcy. Wnioskodawca jest zobowiązany do przedstawienia opinii na temat opisu programu lekowego w terminie nie dłuższym niż 7 dni od dnia jego otrzymania, przy czym opinia ta nie jest wiążąca dla ministra właściwego do spraw zdrowia. Na podstawie art. 16a minister właściwy do spraw zdrowia dokonuje również zmiany opisu programu lekowego. W tym przypadku minister może – ale nie musi – zasięgnąć opinii konsultanta krajowego lub wojewódzkiego z danej dziedziny medycyny,a w uzasadnionych przypadkach również medycznego towarzystwa naukowego z tej dziedziny medycyny.

Celem poniżej proponowanej przez Polskie Towarzystwo Reumatologiczne zmiany w projekcie nowelizacji ustawy jest zagwarantowanie towarzystwu medycznemu oraz konsultantowi krajowemu merytorycznego wpływu na treść programu lekowego, która powinna być zgodna z rekomendacjami i aktualną wiedzą medyczną. Powinno to dotyczyć zarówno tworzenia nowych programów lekowych, jak i zmian w już funkcjonujących programach lekowych.

Polskie Towarzystwo Reumatologiczne proponuje następującą zmianę w projekcie nowelizacji ustawy – po art. 16 dodaje się art. 16a w brzmieniu:

Art. 16a.

  1. Minister właściwy do spraw zdrowia tworzy opisy programów lekowychwspólnie i w porozumieniu z medycznym towarzystwem naukowym z danej dziedziny medycyny oraz konsultantem krajowym lub w przypadku wakatu na stanowisku konsultanta krajowego z konsultantem wojewódzkim z odpowiedniej dziedziny medycyny, po zasięgnięciu opinii Prezesa Agencji.

  1. Minister właściwy do spraw zdrowia przedstawia opis programu lekowego do zaopiniowania wnioskodawcy po wydaniu przez Prezesa Agencji opinii, o której mowa w ust. 1. Wnioskodawca jest obwiązany przedstawić opinię w terminie nie dłuższym niż 7 dni od dnia otrzymania opisu. Opinia wnioskodawcy nie jest wiążąca dla ministra właściwego do spraw zdrowia.

  2. Opis programu lekowego może przewidywać powołanie przez Prezesa Funduszu,
    w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zdrowia, Zespołu Koordynacyjnego dla danego programu lekowego.

  3. Zmiany opisu programu lekowego dokonuje minister właściwy do spraw zdrowia.

  4. Zmiany, o której mowa w ust. 4, minister właściwy do spraw zdrowia dokonuje wspólnie i w porozumieniu z medycznym towarzystwem naukowym z danej dziedziny medycyny oraz konsultantem krajowym lub w przypadku wakatu na stanowisku konsultanta krajowegoz konsultantem wojewódzkim z odpowiedniej dziedziny medycyny.

Dodatkowo, ze względu na niekorzystny wpływ projektowanej nowelizacji na prawa pacjentów do kontynuowania terapii danym lekiem, proponujemy zmianę zapisu dotyczącego finansowania przez płatnika publicznego leków lub środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego, dla których nie wydano kolejnej decyzji o objęciu refundacją w ramach programu lekowego –art. 37b.

Projektowana zmiana polega na finansowaniu na dotychczasowych zasadach przez Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia za zgodą ministra właściwego do spraw zdrowia leku lub środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego, dla którego nie wydano kolejnej decyzji o objęciu refundacją w ramach programu lekowego, wyłącznie w wypadku wygaszenia programu lekowego, a nie jak dotychczas wygaszenia decyzji o objęciu tego leku refundacją, co oznacza, że w przypadku programów, w których refundowanych jest wiele leków o różnych mechanizmach działania i poszczególne terapie stosuje się sekwencyjnie lub liniowo, lek usunięty z obwieszczenia nie zostanie przez płatnika publicznego sfinansowany.

Projektowana zmiana z dnia na dzień po wygaszeniu decyzji refundacyjnej dla danego leku lub środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego, w sytuacji, w której nie dojdzie jednocześnie do wygaszenia programu lekowego, pozbawi pacjentów możliwości kontynuowania terapii, dla której nie ma żadnej alternatywnej refundowanej technologii lekowej lub istnieją potencjalne technologie lekowe alternatywne, które w praktyce klinicznej mogą okazać się dla pacjenta mniej skuteczne i bezpieczne. Tym samym ustawa narusza prawa nabyte pacjentów do kontynuowania terapii, której odstawienie może nieść zagrożenie dla zdrowia lub życia pacjenta. Odpowiedzialność za zmianę leku projektodawca chce nałożyć na lekarza, który będzie zmuszony do nieuzasadnionej medycznie decyzji.

Polskie Towarzystwo Reumatologiczne proponuje następującą zmianę w projekcie nowelizacji ustawy – po art. 37a dodaje się art. 37b w brzmieniu:

Art. 37b. Lek lub środek spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego stosowany w ramach programu lekowego, dla którego nie wydano kolejnej decyzji o objęciu refundacją, a który jest dostępny na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, i nie ma żadnej alternatywnej refundowanej technologii lekowej, za zgodą ministra właściwego do spraw zdrowia może być finansowany przez Prezesa Funduszu świadczeniodawcom na dotychczasowych zasadach, wyłącznie świadczeniobiorcom, którzy rozpoczęli proces leczenia w tym programieprzed dniem wygaszenia decyzji o objęciu refundacją.

Leczenie, aby było efektywne u danego pacjenta, powinno być stosowane zgodnie z aktualną wiedzą medyczną i rekomendacjami towarzystw naukowych. Stosując nieuzasadnione ograniczenia administracyjne marnotrawimy środki publiczne oraz wysiłek lekarzy,a pacjentów narażamy na postęp choroby i cierpienie. Poprawa efektywności terapii całej populacji chorych wymaga poszerzanie kategorii dostępności refundacyjnej dla leków stosowanych dotychczas wyłączniew ramach programów lekowych i wprowadzanie ich do aptek ogólnodostępnych w bezpiecznym dla pacjentów systemie hybrydowym/mieszanym.

Niniejsza opinia i uwagi do przedmiotowego projektu nowelizacji ustawy refundacyjnej zostały przesłane w wersji elektronicznej w dniu 31 sierpnia 2021 r. na adres email: dep-pl@mz.gov.pl

dr Marcin Stajszczyk Komisji ds. Polityki Lekowej Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego

prof. Marek Brzosko Przewodniczący Komisji ds. Polityki Zdrowotnej Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego

20.07.2021 r.

W związku z publikacją przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ) projektu zarządzenia „Projekt zarządzenia - leczenie szpitalne - programy lekowe” z dnia 13-07-2021 zmieniającego zarządzenie w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju leczenie szpitalne w zakresie programy lekowe, Polskie Towarzystwo Reumatologiczne publikuje stanowisko, które w postaci uwag do projektu, których celem jest zagwarantowanie pacjentom nieprzerwanego dostępu do leczenia biologicznego w ramach programów lekowych, zostało przesłane do Prezesa NFZ w dniu 20.07.2021 r..

Zgodnie z § 12a ust. 9 projektu zarządzenia zmieniającego zarządzenie w sprawie programów lekowych:

„Leki, o których mowa w ust. 1, mogą być zakupione przez świadczeniodawcę poza wspólnym postępowaniem o udzielenie zamówienia publicznego, w przypadku gdy zostanie udokumentowana konieczność zastosowania innego leku, w okresie objętym umową zawartą w wyniku przeprowadzenia wspólnego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, związana z wystąpieniem:

1) działań niepożądanych;

2) nadwrażliwości na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą;

3) nieskuteczności leczenia;

4) konieczności kontynuacji terapii lekiem biologicznym u chorych z rozpoznaniem wstrząsu anafilaktycznego bądź choroby posurowiczej.”

W opinii Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego projektowane zmiany dot. przetargu centralnego w odniesieniu do leków stosowanych w programach lekowych, mogą ograniczyć prawa pacjentów poprzez ograniczenie ich nieprzerwanego dostępu do skutecznej i bezpiecznej dla terapii.

Aktualnie zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego każdy szpital ma obecnie możliwość, ale też obowiązek zabezpieczyć pacjentom dostęp do leku biologicznego, którym wcześniej byli leczeni. W sytuacji, kiedy po zamianie leku pojawiają się działania niepożądane lub nietolerancja lub zmniejszenie skuteczności, pacjent ma prawo wrócić do wcześniej stosowanego leku biologicznego, a szpital powinien leczenie nim zapewnić. Patrząc na dotychczasowe doświadczenia z szerokiego stosowania leków biologicznych, w tym biopodobnych, w leczeniu chorób reumatycznych, ma to miejsce w ok. 10% przypadków w zależności od substancji czynnej leku biologicznego. Jest to zgodne z danymi literaturowymi. Może się tak stać bez względu na to, czy zamieniamy lek oryginalny na biopodobny czy biopodobny na inny biopodobny, czy biopodobny na oryginalny.

Na etapie przetargu szpital powinien zagwarantować sobie możliwość kupna potencjalnie potrzebnych leków na wypadek koniecznej szybkiej zamiany powrotnej, co nie jest równoznaczne z zakupem całej wskazanej ilości w czasie obowiązywania umowy. Niewielką liczbę opakowań każdego leku szpital powinien mieć na stanie lub mieć możliwość w każdej chwili zamówić z hurtowni potrzebny lek. Gwarantuje to chorym nieprzerwaną terapię czyli możliwość szybkiej zamiany leku. Oddziały NFZ na etapie postępowań przetargowych kierują zapytania do szpitali z prośbą o uzasadnienie takiego sposobu postępowania, ale nie podejmuje działań unieważniających zakup, jeśli takie uzasadnienie otrzymują.

Zgodnie z obecnym projektem zarządzenia, kiedy szpital mógłby dokonywać zakupu / zabezpieczać sobie możliwość zakupu potrzebnego leku dopiero po zaistnieniu zdarzenia niepożądanego lub w przypadku zmniejszenia lub utraty skuteczności, to biorąc pod uwagę obowiązujące procedury i czas potrzebny na ich realizacje, w znaczący sposób wpłynie to na ciągłość terapii i może skutkować całkowitą utratą skuteczności stosowanej substancji czynnej. Będzie to stanowiło zagrożenie dla zdrowia pacjentów. Ponadto w przypadku braku szybkiego dostępu do wcześniej stosowanego leku i aktywnej choroby, pacjent otrzyma inny lek zawierający inną substancję czynną, najczęściej dużo droższą od stosowanej dotychczas, co wpłynie niekorzystnie na budżet płatnika. Proponowane w projekcie regulacje wobec obecnie obowiązujących mogą być niekorzystne dla finansów NFZ. Możliwość płynnego powrotu do poprzedniego skutecznego i bezpiecznego dla pacjenta leku pozwoli na racjonalne wykorzystywanie środków publicznych. W przypadku leków biologicznych referencyjnych i biopodobnych, liczba leków dla danej substancji czynnej, które aktualnie są refundowane i stosowane przez pacjentów w programach lekowych w reumatologii (także w dermatologii i gastroenterologii) wynosi od 3 (etanercept) do 5 (adalimumab, infliksymab). Skutkuje to koniecznością zagwarantowania chorym dostępu do co raz większej liczby leków, co obecny kształt projektowanego zarządzenia może ograniczać. Należy także zaznaczyć, że obecnie ceny leków referencyjnych oraz ich biopodobnych odpowiedników różnią się nieznacznie i pozostają dużo niższe niż ceny pozostałych leków referencyjnych, dla których brak jest zarejestrowanych i refundowanych odpowiedników. Dlatego możliwość zamiany powrotnej jest korzystna dla pacjenta, ale też płatnika.

W związku z powyższym priorytetem powinno być zagwarantowanie szpitalom i pacjentom możliwości szybkiego kupna dowolnego leku zawierającego daną substancję czynna, dla której Prezes NFZ przeprowadził wspólne postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego. Szpital powinien mieć możliwość przeprowadzenia oddzielnego postępowania przetargowego, w ramach którego zagwarantuje sobie i pacjentom możliwość kupna każdego leku, który był dotychczas stosowany przez pacjentów w danym szpitalu, jednak w ilości nie przekraczającej, w przypadku pierwszego takiego postępowania, 10% liczby pacjentów stosujących dany lek. W przypadku, kiedy w szpitalu leczeni są pacjenci, którzy po zmianie leku wymagali zamiany powrotnej szpital powinien mieć możliwość przeprowadzania kolejnych postępowań obejmujących dany lek zgodnie z rzeczywistą potrzebą świadczeniodawcy.

Projektowany zapis powinien wyraźnie rozgraniczać możliwość przeprowadzenia osobnego postępowania przetargowego, którego celem jest gwarancja możliwości zakupu, od możliwości zastosowania innego leku – tylko możliwość zastosowania innego leku powinna być ograniczona podanymi kryteriami.

Biorąc pod uwagę powyższe proponujemy następujący nowy zapis § 12a ust. 9 projektu zarządzenia zmieniającego zarządzenie w sprawie programów lekowych:

„Leki, o których mowa w ust. 1, zawierające tą samą substancję czynną, co lek wyłoniony w ramach wspólnego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, mogą być zakupione przez świadczeniodawcę poza wspólnym postępowaniem o udzielenie zamówienia publicznego w ramach oddzielnego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w ilości nieprzekraczającej potrzebę zapewnienia dostępu do danego leku dla 10% pacjentów leczonych nim u danego Świadczeniodawcy lub większej odpowiadającej rzeczywistym potrzebom. Zastosowanie innego leku zawierającego tą samą substancję czynną niż wyłonionego w ramach wspólnego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego jest możliwe, w przypadku gdy zostanie udokumentowana konieczność zastosowania innego leku, w okresie objętym umową zawartą w wyniku przeprowadzenia wspólnego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, związana z wystąpieniem:

1) działań niepożądanych;

2) nadwrażliwości na substancję czynną lub na którąkolwiek substancję pomocniczą;

3) nieskuteczności leczenia;

4) konieczności kontynuacji terapii lekiem biologicznym u chorych z rozpoznaniem wstrząsu anafilaktycznego bądź choroby posurowiczej.”

Jednocześnie z uwagi na fakt, że pacjenci leczeni w ramach programów lekowych otrzymują leki do samodzielnego stosowania w domu na okres kilku miesięcy proponujemy także zmianę zapisu§ 12a ust. 8, tak, żeby jasno określić prawo do leczenia innym lekiem pacjentów, którzy otrzymali go do samodzielnego stosowania przed wejściem życie regulacji związanych ze wspólnym postępowaniem przetargowym, w okresie obejmującym konieczność stosowania nowego leku zgodnie z ust. 8:

„Udzielanie świadczeń z wykorzystaniem leku nabytego w ramach wspólnego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego rozpoczyna się nie później niż od pierwszego dnia miesiąca następującego po upływie dwóch miesięcy od dnia zawarcia umowy z wykonawcą wybranym w wyniku przeprowadzenia wspólnego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, z wyjątkiem pacjentów, którzy wcześniej otrzymali inny lek na okres obejmujący konieczność stosowania leku nabytego w ramach wspólnego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego jw. W takich przypadkach udzielanie świadczeń z wykorzystaniem leku nabytego w ramach wspólnego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego rozpoczyna się od kolejnej wizyty pacjenta związanej z wydaniem leku na kolejny okres.”

Ponadto należy podkreślić, że bezpieczna zamiana leku biologicznego w obrębie tej samej substancji czynnej powinna optymalnie następować w okresie niskiej aktywności lub remisji choroby, a w przypadku konieczności zamiany na początkowym etapie terapii iaktywnego procesu zapalnego decyzję powinien podejmować lekarz w porozumieniu z pacjentem. W przypadku projektowanego zarządzenia należy rozważyć wprowadzenie także powyższej regulacji.

Niniejsza opinia i uwagi do przedmiotowego projektu zarządzenia zostały przesłane w wersji elektronicznej w dniu 20 lipca 2021 r. na adres email: sekretariat.dgl@nfz.gov.pl

dr Marcin Stajszczyk

Przewodniczący Komisji ds. Polityki
Zdrowotnej i Programów Lekowych
Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego

prof. Marek Brzosko

Prezes
Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego