The Polish Society for Rheumatology with sadness and dismay learned about the war on the Ukrainian soil. As physicians, we know well what suffering is and we strongly oppose all actions of aggression against the people of free Ukraine, which always cause death and suffering of many innocent individuals.

We would like to thank all Polish rheumatologists for their acts of supporting the people of Ukraine, especially the assistance provided to the citizens of this country who have taken refuge in our homeland. We encourage to provide further and wider assistance by all means, both institutionally organized and provided individually.

As rheumatologists, we express our support to our colleagues from Ukraine and we assure them that we are willing to help them.

We are aware that among the hundreds of thousands of citizens of Ukraine who are forced to flee due to an armed conflict, there will be also those requiring specialist rheumatological treatment, including the application of immunosuppressive drugs and biological therapies. These medication is available in Poland only as part of the drug programs. This applies to both adults and children with arthritis.

According to the announcement of the National Health Fund, "A citizen of Ukraine who came to Poland due to Russia's military aggression in Ukraine and who reports a health problem to a family doctor, specialist outpatient clinic or hospital should be provided with adequate medical assistance. Benefits provided to Ukrainian citizens will be paid by the National Health Fund."

The Polish Society for Rheumatology calls for that the regulations of the National Health Fund regarding an additional rights for Ukrainian citizens entitling them to health services in Poland include also the possibility of medical prescription in accordance with the Polish reimbursement regulations, including the possibility of administration of biological treatment as part of the drug programs. The Polish Society for Rheumatology declares all assistance in elaboration of such regulations that will facilitate effective treatment of Ukrainian citizens in Poland.

Uprzejmie informujemy, że Konferencje:

1.  „Zdrowe Kości i Stawy" w Poznaniu, w dniach 9 – 12 marca 2022 r.
2. „Trendy w Reumatologii" we Wrocławiu, w dniach 30 marca – 1 kwietnia 2022 r.

uzyskały patronat PTR . Zapraszamy do wzięcia w nich udziału.

Polskie Towarzystwo Reumatologiczne informuje, że w 2021 r, dostęp pacjentów
z zapalnymi chorobami stawów do skutecznych terapii uległ dalszemu poszerzeniu. Aktualnie innowacyjne leczenie jest dostępne dla pacjentów w pięciu wskazaniach klinicznych w obrębie czterech programów lekowych:

LECZENIE AKTYWNEJ POSTACI REUMATOIDALNEGO ZAPALENIA STAWÓW (RZS) I MŁODZIEŃCZEGO IDIOPATYCZNEGO ZAPALENIA STAWÓW (MIZS) (ICD-10  M 05, M 06, M 08) – program lekowy B.33

LECZENIE AKTYWNEJ POSTACI ŁUSZCZYCOWEGO ZAPALENIA STAWÓW (ŁZS) (ICD-10  L 40.5, M 07.1, M 07.2, M 07.3) – program lekowy B.35

LECZENIE AKTYWNEJ POSTACI ZESZTYWNIAJĄCEGO ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA (ZZSK) (ICD-10  M 45) – program lekowy B.36

LECZENIE PACJENTÓW Z AKTYWNĄ POSTACIĄ  SPONDYLOARTROPATII (SpA) BEZ ZMIAN RADIOGRAFICZNYCH CHARAKTERYSTYCZNYCH DLA ZZSK (ICD-10 M46.8) – program lekowy B.82

W ramach programów lekowych pacjenci mają dostęp zarówno do innowacyjnych leków biologicznych, jak i biologicznych leków biopodobnych charakteryzujących się podobną skutecznością i profilem bezpieczeństwa jak leki referencyjne. Dodatkowo pacjenci z RZS i ŁZS mają dostęp do innowacyjnych leków syntetycznych z grupy inhibitorów JAK. Aktualnie refundacją w ramach ww. programów objęte są następujące produkty lecznicze (w kolejności alfabetycznej nazw substancji czynnej i nazw produktów leczniczych):

• adalimumab (Amgevita, Humira, Hyrimoz, Idacio),

• baricytynib (Olumiant),

• certolizumab pegol (Cimzia),

• etanercept (Benepali, Enbrel, Erelzi),

• golimumab (Simponi),

• infliksymab (Flixabi, Remicade, Remsima, Zessly),

• ixekizumab (Taltz),

• rituksymab (Mabthera, Riximyo),

• sekukinumab (Cosentyx),

• tocilizumab (RoActemra, forma dożylna oraz podskórna),

• tofacytynib (Xeljanz).

Polskie Towarzystwo Reumatologiczne informuje, że od 1 stycznia 2022 r. lek Imraldi zawierający biopodobny adalimumab nie jest już refundowany w programach lekowych w reumatologii, podobnie jak lek Inflectra zawierający biopodobny infliksymab, który utracił status leku refundowanego wcześniej. Ponadto od 1 marca 2022 r. refundację we wskazaniach ŁZS i ZZSK utraci także lek referencyjny dla adalimumabu – Humira.

Z kolei we wskazaniu RZS refundacją od 1 listopada 2021 r. został objęty pierwszy lek biopodobny dla rituksymabu – Riximyo.

W przypadku leków innowacyjnych refundacją we wskazaniu ŁZS od 1 stycznia 2021 r. objęty został drugi lek z grupy inhibitorów IL-17 – ixekizumab (Taltz), natomiast od 1 stycznia 2022 r. rozszerzono kryteria refundacyjne dla baricytynibu (Olumiant) we wskazaniu RZS na wszystkie linie leczenia, dodatkowo obejmując refundacją obie dawki leku – 4 mg i 2 mg.

W 2020 i 2021 roku, zgodnie z propozycjami Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego i konsultanta krajowego w dziedzinie reumatologii, zmienione zostały istotnie kryteria programów lekowych dla pacjentów z RZS, MIZS, ŁZS, ZZSK i SpA, tak, że obecnie w co raz większym stopniu odpowiadają rekomendacjom i aktualnej wiedzy medycznej. W wymienionych programach lekowych nie obowiązują już ograniczenia czasu leczenia dla wszystkich leków w nich refundowanych. Kolejne najpilniejsze potrzebne zmiany w opisie programów lekowych zgodne z propozycjami Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego aktualnie obejmują:

• umożliwienie pacjentom z RZS kwalifikacji do programu od stopnia umiarkowanej aktywności choroby (DAS28 >3,2 lub DAS >2,4),

• skrócenie czasu nieskutecznego leczenia dwoma lekami z grupy NLPZ u pacjentów z ZZSK, osiową postacią ŁZS i SpA oraz u pacjentów obwodową postacią ŁZS i SpA z zapaleniem przyczepów ścięgnistych do 4 tygodni łącznie,

• wprowadzenie zapisu mówiącego o tym, że zmiana skutecznej terapii na inną refundowaną w programie z powodu planów prokreacyjnych / ciąży / karmienia piersią nie oznacza utraty linii leczenia i umożliwia powrót do stosowanego przed zmianą leku decyzją lekarza prowadzącego,

• zmianę kryteriów kwalifikacji dla dzieci z MIZS uwzględniających najnowsze rekomendacje i klasyfikacje MIZS.

Pacjenci z zapalnymi chorobami stawów i chorobami autoimmunizacyjnymi czekają ponadto na kolejne pozytywne decyzje refundacyjne ministra zdrowia, które pozwalają na uzyskanie remisji lub niskie aktywności choroby i poprawę jakości życia. Wszystkie leki we wszystkich programach powinny być dostępne dla pacjentów zarówno w pierwszej, jak i kolejnych liniach leczenia. Ponadto w przypadku pacjentów z nieradiograficzną postacią SpA wszystkie leki refundowane w programie powinny być dostępne, zarówno w postaci osiowej, jak i obwodowej. W przypadku części wskazań nowe leki stanowią często jedyną skuteczną opcję terapeutyczną dla pacjentów, której brak wiąże się ze złym rokowaniem i postępem choroby. Ponadto część leków z uwagi na swój mechanizm działania jest także skuteczna w terapii innych chorób autoimmunizacyjnych, które często towarzyszą chorobom reumatycznym, jak łuszczyca czy choroby zapalne jelit.

Dodatkowo stałe poszerzenie wskazań klinicznych dla leków doustnych z grupy inhibitorów JAK daje możliwość skutecznego leczenia chorych preferujących tą drogę podania lub z innych przyczyn nie mogących stosować terapii dożylnych lub podskórnych. Szczególne znaczenie ma to w przypadku dzieci z MIZS, dla których pierwszy lek z tej grupy został już zarejestrowany.

Polskie Towarzystwo Reumatologiczne ma nadzieję, że w nadchodzących miesiącach i latach refundacją objęte zostaną oczekiwane przez pacjentów i lekarzy terapie w kolejnych wskazaniach klinicznych:

1. Inhibitory kinaz janusowych

• upadacytynib (inhibitor JAK1) – RZS, ZZSK i ŁZS

• tofacytynib (inhibitor JAK1/JAK3) – ZZSK i MIZS

• filgotynib (inhibitor JAK1) – RZS

2. Leki biologiczne

• sekukinumab (inhibitor IL-17) – osiowa i obwodowa postać SpA

• iksekizumab (inhibitor IL-17) – ZZSK oraz w osiowa i obwodowa postać SpA

• guselkumab (inhibitor IL-23) – ŁZS

• anakinra (inhibitor receptora IL-1) – postać układowa MIZS i ch. Stilla u dorosłych

• canakinumab (inhibitor IL-1 beta) – postać układowa MIZS i ch. Stilla u dorosłych

• anifrolumab (inhibitor receptora interferonów typu I) – toczeń rumieniowaty układowy

3. Leki antyfibrotyczne

• nintedanib (inhibitor kinaz tyrozynowych) – ch. śródmiąższowa płuc związana z twardziną układową (SSc-ILD) oraz ch. śródmiąższowa płuc o fenotypie postępującym z włóknieniem (ILD-PF) w przebiegu chorób układowych tkanki łącznej, w tym RZS

Ze względu na złożony patomechanizm, heterogenny obraz kliniczny, współwystępowanie innych chorób oraz zróżnicowaną osobniczo odpowiedz na leczenie istnieje potrzeba dostosowanej, skrojonej na miarę pacjenta terapii. Dostępność do innowacyjnych leków o różnych mechanizmach działania pozwala na osiągnięcie remisji klinicznej u co raz większej liczby pacjentów i utrzymanie tego stanu przez co raz dłuższy czas w ciągu całego ich życia. Dostępność do leków o różnych drogach podawania pozwala na optymalizacje terapii zgodnie z preferencjami pacjenta.

Wczesne rozpoczęcie właściwego leczenia daje największą szansę na remisję choroby, ale nie jest możliwe bez wczesnego rozpoznania choroby. Polskie Towarzystwo Reumatologiczne postuluje wprowadzenie nowego świadczenia „wczesna diagnostyka chorób reumatycznych” realizowanego jako „diagnostyka podstawowa wykonywana w ramach AOS” oraz „diagnostyka pogłębiona wykonywana w ramach krótkiej hospitalizacji”. Udzielanie świadczeń w programach lekowych wymaga zmiany modelu finansowania poprzez wprowadzenie świadczenia „roczny ryczałt za przyjęcie pacjenta w trybie ambulatoryjnym” opisane dokładnie w stanowisku z 4.11.2021 r. (stanowisko Polskiego Towarzystwa-Reumatologicznego).

Polskie Towarzystwo Reumatologiczne będzie nadal aktywnie uczestniczyć w pracach nad poprawą dostępności pacjentów do leczenia w kolejnych latach wierząc, że nasza pomoc merytoryczna, w tym wiedza systemowa, jest istotna dla regulatora przy podejmowaniu decyzji ważnych dla zdrowia i życia pacjentów.

Uprzejmie informujemy, że Konferencja „ Interdyscyplinarne Oblicza Reumatologii „ odbywająca się w dniach 10 – 12 lutego 2022 roku w Warszawie , uzyskała patronat PTR

Uprzejmie informujemy, że podczas 2 posiedzenia ZG PTR podjął uchwałę dotyczącą treści umowy regulującej zasady współpracy między Organizatorami konferencji a PTR i udzielenia przez PTR patronatu nad wydarzeniem.

Uchwałę podjęto jednomyślnie.

Uchwała reguluje obowiązki Organizatora, obowiązki PTR oraz świadczenia finansowe na rzecz PTR wynikające z objęcia patronatem konferencji.

Organizator konferencji (np. Termedia,ViaMedica) wspólnie z jej liderem/przewodniczącym komitetu organizacyjnego mogą ubiegać się o patronat PTR.

Wszystkim Państwu życzymy szczęśliwego 2022 Roku .

Poznań, 20.12.2021

Prezydium Zarządu Głównego
Polskiego Towarzystwa
Reumatologicznego

Szanowny Pan
Filip Nowak
Prezes
Narodowy Fundusz Zdrowia
Szanowny Panie Prezesie,

Po dokonaniu analizy przekazanego do konsultacji 10 grudnia 2021 roku projektu zarządzenia Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia zmieniającego zarządzenie w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów w rodzajach rehabilitacja lecznicza oraz programów zdrowotnych w zakresie świadczeń – leczenie dzieci i dorosłych ze śpiączką zwracamy się z apelem o zmianę propozycji wycen opublikowanych w projekcie.

Wprowadzone zmiany mogą przynieść fatalne skutki, co odbije się negatywnie na całym społeczeństwie. Brak rehabilitacji dzisiaj skutkuje niepełnosprawnością jutro. Efektem tego będzie obniżenie jakości życia pacjentów i ich rodzin, a dla Państwa – spadek wydajności społeczeństwa i większe koszty z tytułu zwolnień lekarskich czy rent.

Środowisko fizjoterapeutów zabiega o podniesienie wycen i alarmuje o złej sytuacji w publicznej fizjoterapii. Przyjęcie proponowanych zmian prowadzi do kolejnego ograniczenia dostępności do świadczeń rehabilitacji dla polskich pacjentów, na które już dziś oczekuje się nawet kilka lat. Konieczne są zmiany w organizacji systemu rozliczania. Propozycje zawarte w projekcie zarządzenia mogą skutkować wydłużeniem kolejek oczekujących na świadczenia.

Projekt może doprowadzić do likwidacji podmiotów, które nie mają szansy przeniesienia kosztów na inne obszary prowadzonej działalności leczniczej.

Mając na względzie już i tak niskie wyceny w fizjoterapii prosimy o wprowadzenie zmian, które są niezbędne do dalszego funkcjonowania fizjoterapii publicznej.

Prezydium Zarządu Głównego:

W związku z otrzymaną informacją o organizowaniu przez Eustar kursu online podajemy jej treść i zachęcamy do zapisywania się.

Dear EUSTAR colleagues

We would like to encourage all centers to register juniors to the EULAR/EUSTAR SSc online course. This is a long-standing and very successful curse that got high ratings from participants. Please forward this emails to your fellows and residents. Registration is open until End of November.

The link for registration to the course is here:https://eustar.org/-ssc-online-course

With best wishes
Oliver

Oliver Distler
Chairman EUSTAR

Podczas posiedzenia Zarządu Głównego PTR w dniu 29.10.2021 roku,

podjęto uchwałę dotyczącą organizacji VIII Krajowych Spotkań Reumatologicznych.

Treść zaproszenie do składania ofert na organizację konferencji do pobrania tutaj

W związku z rosnącą liczbą pacjentów z objawami zapalnych i autoimmunizacyjnych chorób reumatycznych, w tym układowych chorób tkanki łącznej w ostatnich latach, oraz brakiem możliwości przeprowadzenia szybkiej diagnostyki w warunkach ambulatoryjnych, Polskie Towarzystwo Reumatologiczne postuluje wprowadzenie nowego świadczenia wczesnej diagnostyki chorób reumatycznych, realizowanego w trybie ambulatoryjnym, a w uzasadnionych przypadkach w trybie krótkiej hospitalizacji.

Jest to szczególnie ważne w dobie epidemii COVID-19, która z uwagi na mechanizm działania wirusa SARS-CoV-2 może indukować lub nasilać objawy chorób autozapalnych i autoimmunizacyjnych, ale także prowadzi do ograniczenia dostępu pacjentów do leczenia szpitalnego w kolejnych falach epidemii. Wprowadzenie nowego świadczenia pozwoli na szybką diagnostykę pacjentów, co z kolei umożliwi szybkie włączenie właściwego leczenia.

Projekt nowych taryf w reumatologii, w tym nowych świadczeń szybkiej diagnostyki, został opracowany przez AOTMiT we współpracy z Polskim Towarzystwem Reumatologicznym (Świadczenia gwarantowane z zakresu reumatologii finansowane w ramach JGP: H86–H98. Raport w sprawie ustalenia taryfy świadczeń nr WT.521.20.2016) oraz w dniu 17 października 2018 r. został przesłany do Ministerstwa Zdrowia jako projekt obwieszczenia Prezesa AOTMiT w sprawie taryfy świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenie szpitalne – reumatologia (pismo nr BP.51.14.2018.AZ z dnia 17.10.2018 r.).

Do dnia publikacji stanowiska nowe świadczenia nie weszły w życie, co jest niekorzystne dla pacjentów.

Projekt zakładał zwiększenie wyceny grup jednorodnych ze szczególnym uwzględnieniem hospitalizacji poniżej 3 dni oraz wprowadzenie nowego świadczenia wczesnej diagnostyki chorób reumatycznych realizowanego w ramach AOS oraz krótkiej hospitalizacji.

Należy mieć na uwadze, że wycena funkcjonujących w reumatologii grup od czasu projektu obwieszczenia zmieniła się i wymagałaby obecnie odpowiedniej korekty, natomiast nowe świadczenia wczesnej diagnostyki, zarówno podstawowej w AOS, jak i pogłębionej w ramach krótkiej hospitalizacji, mogą zostać wprowadzone w proponowanym w obwieszczeniu kształcie.

Zgodnie ze stanowiskiem Rady ds. Taryfikacji nr 13/2018 z dnia 26.09.2018 r., która uznała za zasadne ustalenie taryf zgodnie z propozycją Prezesa, zaproponowane taryfy pozwalają na lepszą alokację środków finansowych przeznaczonych na finansowanie świadczeń reumatologicznych. Zdaniem Rady kluczowe w tym zakresie jest stworzenie nowych grup diagnostycznych, co wpłynie na optymalizację opieki nad pacjentami ze schorzeniami reumatologicznymi poprzez skrócenie czasu pobytu pacjentów w podmiocie leczniczym. Rada podkreśliła, że taryfy są oparte na odpowiednio wyliczonych kosztach świadczeń.

Ponadto Polskie Towarzystwo Reumatologiczne postuluje zmianę modelu opieki ambulatoryjnej w programach lekowych, czyli wprowadzenie rocznego ryczałtu za przyjęcie pacjenta w trybie ambulatoryjnym oraz premiowanie świadczeniodawców, u których opieka ambulatoryjna dominuje nad innymi rodzajami świadczeń. Propozycje Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego są w pełni zgodne z rekomendacjami zaprezentowanymi w raporcie Dostępność terapii i świadczeń w programach lekowych w chorobach autoimmunologicznych. Wpływ wprowadzenia ryczałtowego modelu opieki ambulatoryjnej na budżet płatnika publicznego, który powstał pod patronatem Rzecznika Praw Pacjenta Pana Ministra Bartłomieja Chmielowca, konsultant krajowej w dziedzinie reumatologii, konsultant krajowej w dziedzinie neurologii, konsultant krajowej w dziedzinie dermatologii i wenerologii, konsultanta krajowego w dziedzinie gastroenterologii, Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego, Polskiego Towarzystwa Neurologicznego oraz licznych organizacji pacjentów (ISBN 978-83-955345-2-2).

Wprowadzenie nowego świadczenia w programach lekowych pozwoli na efektywne leczenie pacjentów w warunkach ambulatoryjnych, co przyczyni się do zmniejszenia liczby i kosztów nieuzasadnionych medycznie hospitalizacji i hospitalizacji jednodniowych w programach lekowych.

W związku z powyższym Polskie Towarzystwo Reumatologiczne postuluje pilne wprowadzenie następujących świadczeń w następujących zakresach:

1. Świadczenia gwarantowane z zakresu reumatologii finansowane w ramach JGP: H86–H98 (projekt nowego świadczenia zgodny z Raportem w sprawie ustalenia taryfy świadczeń nr WT.521.20.2016, warunkiem rozliczenia nowych świadczeń jest wykonanie odpowiedniej liczby procedur, których lista została opracowana dla obu trybów, świadczenie powinno być możliwe do realizacji w specjalistycznych ośrodkach reumatologicznych realizujących kompleksowe leczenie pacjentów, w tym leczenie biologiczne):

Wczesna diagnostyka chorób reumatycznych

• diagnostyka podstawowa wykonywana w ramach AOS – 713 zł

• diagnostyka pogłębiona wykonywana w ramach krótkiej hospitalizacji – 1620 zł

2. Katalog świadczeń i zakresów – leczenie szpitalne – programy lekowe (projekt nowego świadczenia zgodny z rekomendacjami raportu Dostępność terapii i świadczeń w programach lekowych w chorobach autoimmunologicznych. Wpływ wprowadzenia ryczałtowego modelu opieki ambulatoryjnej na budżet płatnika publicznego. http://www.hcsnavigator.pl/dostepnosc_terapii_i_swiadczen_w_programach_lekowych_w_chorobach_autoimmunologicznych.pdf)

Roczny ryczałt za przyjęcie pacjenta w trybie ambulatoryjnym

• roczny ryczałt za przyjęcie pacjenta w trybie ambulatoryjnym w wysokości odpowiadającej 12-krotności wyceny porady ambulatoryjnej, tj. 1 297,92 zł, który może być wykazywany w całości (po upływie 12 miesięcy leczenia świadczeniobiorcy w programie lekowym) lub w częściach – proporcjonalnie do okresu, na jaki wydano lek, do wysokości nie wyższej niż wysokość kwoty ryczałtu przypadająca na świadczeniobiorcę w danym roku kalendarzowym (warunkiem rozliczania rocznego ryczałtu za przyjęcie pacjenta w trybie ambulatoryjnym byłby brak możliwości rozliczania w okresie sprawozdawania ryczałtu innych świadczeń ambulatoryjnych oraz hospitalizacji i hospitalizacji jednodniowych związanych z wykonaniem programu),

• w przypadku świadczeniodawców, u których odsetek rozliczonych świadczeń ambulatoryjnych u pacjentów stosujących leki w postaci doustnej lub podskórnej w realizowanym programie lekowym w danym roku przekracza 99% (poniżej 1% rozliczonych świadczeń w trybie jednodniowym i/lub hospitalizacji) bazowa wartość rozliczonego rocznego ryczałtu za przyjęcie pacjenta w trybie ambulatoryjnym powinna zostać dodatkowo skorygowana nowym współczynnikiem korygującym w wysokości 1,5 do kwoty 1 946,88 zł,

• w przypadku leków stosowanych doustnie lub podskórnie współczynnik korygujący dotyczący świadczeń w programach lekowych powinien być możliwy do zastosowania jedynie w związku z realizacją świadczeń ambulatoryjnych, w tym nowego świadczenia tj. rocznego ryczałtu za przyjęcie pacjenta w trybie ambulatoryjnym, a nie – jak dotychczas – również w związku z realizacją hospitalizacji i hospitalizacji jednodniowej.

Polskie Towarzystwo Reumatologiczne deklaruje wszelką pomoc niezbędną do wprowadzenia powyższych świadczeń z korzyścią dla pacjentów.

Polskie Towarzystwo Reumatologiczne będzie nadal aktywnie uczestniczyć w pracach nad poprawą dostępności pacjentów do leczenia w kolejnych latach wierząc, że nasza pomoc merytoryczna, w tym wiedza systemowa, jest istotna dla regulatora przy podejmowaniu decyzji ważnych dla zdrowia i życia pacjentów.

Polskie Towarzystwo Reumatologiczne informuje, że w trakcie ostatniej kadencji ZG PTR (2017-2021), dzięki dobrej współpracy z Ministerstwem Zdrowia i Narodowym Funduszem Zdrowia, dostęp pacjentów z chorobami reumatycznymi do skutecznych terapii znacząco się poprawił. Polskie Towarzystwo Reumatologiczne wierzy, że obecna kadencja w latach 2021-2024 będzie równie korzystna dla chorych.

W ramach programów lekowych pacjenci mają dostęp, zarówno do innowacyjnych leków biologicznych, jak i biologicznych leków biopodobnych charakteryzujących się podobną skutecznością i profilem bezpieczeństwa jak leki referencyjne. Dodatkowo pacjenci z RZS i ŁZS mają dostęp do innowacyjnych leków syntetycznych z grupy inhibitorów JAK.

Ponadto w 2020 i 2021 roku, zgodnie z propozycjami Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego i konsultanta krajowego w dziedzinie reumatologii, zmienione zostały istotnie kryteria programów lekowych dla pacjentów z RZS, MIZS, ŁZS, ZZSK i SpA, tak, że obecnie w co raz większym stopniu odpowiadają rekomendacjom i aktualnej wiedzy medycznej. Wprowadzone zmiany pozwalają na:

• szybkie włączenie terapii po nieskuteczności leczenia klasycznego,
• wczesne włączenie terapii w stopniu aktywności zgodnie z rekomendacjami,
• osiągnięcie trwałego efektu terapii,

• optymalizacje dawkowania w trakcie przewlekłej terapii

• szybki powrót do terapii w przypadku nawrotu aktywnej choroby.

Nastąpiła także poprawa wyceny świadczeń ambulatoryjnych w programach lekowych poprzez wprowadzenie nowej wizyty przyjęcia pacjenta raz na 3 m-ce oraz zastosowanie współczynników korygujących dla rozliczania świadczeń i diagnostyki w przypadku części leków. Uproszczone zostało także funkcjonowanie SMPT, co przekłada się na mniejsze obciążenie pracą biurokratyczną lekarzy.

Kolejne najpilniejsze potrzebne zmiany w opisie programów lekowych zgodne z propozycjami Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego aktualnie obejmują:

• umożliwienie pacjentom z RZS kwalifikacji do programu od stopnia umiarkowanej aktywności choroby (DAS28 >3,2 lub DAS >2,4),
• skrócenie czasu nieskutecznego leczenia dwoma lekami z grupy NLPZ u pacjentów z ZZSK, osiową postacią ŁZS i SpA oraz u pacjentów obwodową postacią ŁZS i SpA z zapaleniem przyczepów ścięgnistych do 4 tygodni łącznie,
• wprowadzenie zapisu mówiącego o tym, że zmiana skutecznej terapii na inną refundowaną w programie z powodu planów prokreacyjnych/ciąży/karmienia piersią nie oznacza utraty linii leczenia i umożliwia powrót do stosowanego przed zmianą leku decyzją lekarza prowadzącego,
• zmianę kryteriów kwalifikacji dla dzieci z MIZS uwzględniających najnowsze rekomendacje i klasyfikacje MIZS oraz zarejestrowane wskazania, w tym poszerzenie dostępu do skutecznych terapii w szczególnie ciężkiej układowej postaci MIZS.

Pacjenci z zapalnymi chorobami reumatycznymi czekają ponadto na kolejne pozytywne decyzje refundacyjne ministra zdrowia, które mogą dla części z nich stanowić jedyną skuteczną terapię pozwalającą na uzyskanie remisji choroby i poprawę jakości życia. Wszystkie leki we wszystkich programach powinny być dostępne dla pacjentów zarówno w pierwszej, jak i kolejnych liniach leczenia. Ponadto w przypadku pacjentów z nieradiograficzną postacią SpA wszystkie leki refundowane w programie powinny być dostępne, zarówno w postaci osiowej, jak i obwodowej. W przypadku, jeśli dany lek zarejestrowany jest w różnych dawkach z uwagi na bezpieczeństwo terapii, każda z tych dawek powinna być refundowana.

Polskie Towarzystwo Reumatologiczne ma nadzieję, że w nadchodzących miesiącach i latach refundacją objęte zostaną oczekiwane przez pacjentów i lekarzy następujące leki w następujących wskazaniach:

• baricytynib (inhibitor JAK2) – RZS (druga i kolejne linie leczenia, dawka 4 i 2 mg),
• upadacytynib (inhibitor JAK1) – RZS, ZZSK i ŁZS,
• sekukinumab (inhibitor IL-17) – osiowa i obwodowa postać SpA,
• iksekizumab (inhibitor IL-17) – ZZSK oraz w osiowa i obwodowa postać SpA,
• guselkumab (inhibitor IL-23) – ŁZS
• anakinra (inhibitor receptora IL-1) – postać układowa MIZS i ch. Stilla u dorosłych,
• canakinumab (inhibitor IL-1 beta) – postać układowa MIZS i ch. Stilla u dorosłych,
• nintedanib (inhibitor kinaz tyrozynowych, lek antyfibrotyczny) – ch. śródmiąższowa płuc związana z twardziną układową (SSc-ILD) oraz ch. śródmiąższowa płuc o fenotypie postępującym z włóknieniem (ILD-PF) w przebiegu chorób układowych tkanki łącznej, w tym RZS.

Dostosowanie kryteriów programów lekowych do rekomendacji oraz obejmowanie refundacją kolejnych terapii jest równie ważne, jak poprawa finansowania świadczeń w programach lekowych. Polskie Towarzystwo Reumatologiczne postuluje zmianę modelu opieki ambulatoryjnej w programach lekowych czyli wprowadzenie rocznego ryczałtu ambulatoryjnego oraz premiowanie świadczeniodawców, u których opieka ambulatoryjna dominuje nad innymi rodzajami świadczeń.

Ponadto należy kontynuować merytoryczne prace dot. dostępności wszystkich leków stosowanych aktualnie w programach lekowych w refundacji otwartej. Głównym beneficjentem takich zmian powinien być pacjent. Należy dołożyć wszelkich starań, żeby taka zmiana była bezpieczna dla chorych i paradoksalnie nie ograniczała im dostępu do opieki zdrowotnej w porównaniu do leczenia w ramach programów lekowych.

W celu umożliwienia refundacji leków, stosowanych obecnie w ramach programów lekowych, także w lecznictwie otwartym w aptekach ogólnodostępnych w tych samych wskazaniach, zmiany wymaga definicja programu lekowego. Polskie Towarzystwo Reumatologiczne przesłało do Ministerstwa Zdrowia propozycję konstruktywnych zmian w ustawie refundacyjnej, umożliwiających poszerzenie dostępu pacjentów do terapii biologicznych, poprzez udostępnienie ich w aptekach ogólnodostępnych w bezpiecznym dla pacjentów systemie hybrydowym.

Polskie Towarzystwo Reumatologiczne będzie nadal aktywnie uczestniczyć w pracach nad poprawą dostępności pacjentów do leczenia w kolejnych latach wierząc, że nasza pomoc merytoryczna, w tym wiedza systemowa, jest istotna dla regulatora przy podejmowaniu decyzji ważnych dla zdrowia i życia pacjentów.