Komunikat Prezesa PTR i Konsultant Krajowej w dziedzinie reumatologii

Według szacunków, aż 99,5% Polaków po 50. roku życia przeszło pierwotne zakażenie wirusem ospy wietrznej i półpaśca (herpesvirus varicella zoster, VZV), co naraża ich na ryzyko reaktywacji zakażenia w postaci półpaśca.

Pacjenci z autoimmunizacyjnymi/autozapalnymi chorobami reumatycznymi są wielokrotnie bardziej narażeni na zachorowanie na półpasiec w porównaniu do osób zdrowych w tym samym wieku, a zwiększone ryzyko dotyczy także młodych pacjentów od 18 roku życia. Oprócz czynników ryzyka charakterystycznych dla ogólnej populacji, takich jak wiek >50 lat, płeć żeńska, współistniejące choroby przewlekłe czy niedobory odporności, u osób z chorobami reumatycznymi dochodzą dodatkowe czynniki związane z leczeniem, w tym:

• glikokortykosteroidy (prednizon >20 mg przez co najmniej 2 tygodnie lub >40 mg przez co najmniej tydzień),
• inhibitory kinaz janusowych (20-krotny wzrost ryzyka),
• rytuksymab (10-krotny wzrost ryzyka),
• inhibitory TNF alfa (9-krotny wzrost ryzyka),
• inhibitory IL-6 (8-krotny wzrost ryzyka),
• klasyczne syntetyczne leki modyfikujące przebieg choroby (7-krotny wzrost ryzyka).

Ponadto, u 6% pacjentów z toczniem rumieniowatym układowym leczonych anifrolumabem dochodzi do reaktywacji zakażenia wirusem ospy wietrznej i półpaśca.

W przypadku pacjentów z chorobami reumatycznymi półpasiec ma częściej ciężki przebieg, powoduje więcej powikłań (m.in. udar mózgu), a także ogranicza możliwość rozpoczęcia lub kontynuacji skutecznej terapii, co uniemożliwia uzyskanie remisji lub niskiej aktywności choroby.

Aktualnie trwają końcowe prace grupy ekspertów PTR dot. opracowania polskich rekomendacji dotyczących szczepień przeciw półpaścowi.

W Polsce od 2023 r. dostępna jest jedna szczepionka przeciw półpaścowi o nazwie Shingrix, która charakteryzuje się wysokim profilem bezpieczeństwa, również u pacjentów z chorobami reumatycznymi. Obecnie, zgodnie z obowiązującym obwieszczeniem MZ,  jest ona refundowana jedynie dla osób powyżej 65 roku życia z dodatkowymi czynnikami ryzyka rozwoju półpaśca z odpłatnością 50%.

Wraz z publikacją rekomendacji planowane jest również opracowanie ścieżki umożliwiającej pacjentom szczepienie w aptekach otwartych przy ośrodkach reumatologicznych lub w ich pobliżu.

Biorąc pod uwagę wymienione czynniki ryzyka reaktywacji zakażenia VZV w populacji pacjentów z chorobami reumatycznymi, szczepienie w celu zapobiegania półpaścowi oraz neuralgii półpaścowej w tej grupie pacjentów powinno być refundowane dla osób powyżej 18 roku życia, co jest zgodne ze wskazaniem wymienionym w ChPL. Ponadto, zasadne wydaje się umieszczenie szczepionki na liście bezpłatnych leków dla seniorów powyżej 65 roku życia.